MICROFOON VAN DE MAAND APRIL 2023

De slanke Sennheiser MD 211, uit 1962, is een dynamische omnidirectionele microfoon, met grote kwaliteiten.

Tegenwoordig grijpen geluidstechnici meestal naar richtinggevoelige microfoons, die dicht bij de geluidsbron worden gebruikt, het zogenaamde 'close miking'. Zo wordt het afgekomen geluid geïsoleerd van andere geluidsbronnnen opgenomen, maar wat daarbij wel verloren gaat is de invloed die de ruimte op de klank uitoefent.

Tal van instrumenten klinken daarentegen pas natuurlijk, als ook de reflecties van hun klank worden geregistreerd, zoals bijvoorbeeld strijkinstrumenten, blaasinstrumenten en orgels, maar ook vocalisten die zingen met een flink volume.

Speciaal voor deze groep instrumenten ontwikkelde Sennheiser, in 1962, een slanke studioversie van hun succesvolle MD 21 omni. Het resultaat was de ranke MD 211, een geminiaturiseerde versie, met een meer dan gehalveerd gewicht van slechts 125 gram, een lengte van 12 cm en een diameter van 2,2 cm (MD 21: 280 gr., 13 cm x 4,6 x 4,6).
Het frequentiebereik was ook uitgebreid: 30-20.000 Hz (MD 21: 40-18.000Hz). Hij was bijzonder ongevoelig voor contactgeluiden en ploppen, waardoor hij excellent als in de hand gehouden zangmicrofoon was. Het was ook Sennheisers beste omni, totdat in 1964 de eerste van hun condensatormicrofoons uitkwamen.

Hij was wat minder robuust dan de praktisch onverwoestbare MD 21, het opname element van de MD 211 is ver naar voren geplaatst, wat hem kwetsbaar maakte; als hij met de kop naar beneden viel kon het element kapot gaan of minder goed lage frequenties weergeven.

De microfoon was goed geschikt voor zowel studio als buitenopnamen en, net als de MD 21 was de MD 211 ook perfect inzetbaar als reportagemicrofoon.

Opmerkelijk genoeg was het eerste belangrijke optreden van de MD 211 heel ergens anders: ondergronds, bij een ingestorte mijn, in Lengede, in Nedersaksen, West Duitsland. Op 42 meter diepte waren een aantal mijnwerkers gelokaliseerd, via een smal boorgat van 58mm werd een MD 211 naar beneden gelaten, die zowel als microfoon en als luidspreker werd gebruikt om de reddingsploeg te laten communiceren met de ingesloten kompels. Na veertien dagen konden ze uiteindelijk gered worden: 'het Wonder van Lengede.'

In de sixties werden omni's nog veel gebruikt als zangmicrofoon bij live concerten; monitoring gebeurde destijds nog van ruimere afstand, waardoor er minder snel feedback optrad dan in de tegenwoordige situatie, waarbij zangers dicht bij de, meestal luide, monitors zingen.
Het kleine formaat van de MD 211 zorgde ervoor dat alle aandacht op de vocalist gericht kon worden.
De beroemdste gebruiker van de MD 211 was Tom Jones, die er in 1969 een serie televiesieshows deed, waarna de MD 211 de bijnaam 'Tom Jones microfoon' kreeg.

De BBC gebruikte de microfoon ook veel voor pop artiesten bij playback opnamen, omdat hij zo lekker onopvallend was door zijn kleine formaat en zangers zich er beslist niet aan vertilden.

De productie duurde tot ca 1988, ruim een kwart eeuw, maar de microfoons worden nog steeds gewaardeerd en gebruikt in de studio, ook voor akoestische gitaren en piano opnamen.

Dit is een van de modellen die te vinden zijn in mijn boek Witnesses of Words. Meer informatie daarover is te vinden op: www.witnessesofwords.com